اکوکاردیوگرافی یا بهاصطلاح عامه «اکو قلب» امروزه یکی از مهمترین و پرکاربردترین ابزارهای تشخیصی در بیماریهای قلبی محسوب میشود. این روش غیرتهاجمی با استفاده از امواج فراصوت، امکان مشاهده زنده و دقیق ساختار و عملکرد قلب را فراهم میکند و به دلیل ایمنی بالا، هزینه مناسب و دقت چشمگیر، بهعنوان خط اول تصویربرداری قلب در سراسر جهان شناخته میشود.
در کلینیک تخصصی قلب دکتر زهرا سوندرومی، اکوکاردیوگرافی شیراز با دستگاههای پیشرفته و توسط متخصص فلوشیپ اکو قلب و عروق انجام میشود تا بیماران در کوتاهترین زمان ممکن به پاسخ دقیق سؤالات تشخیصی خود برسند؛ از ارزیابی عملکرد بطنها و دریچهها گرفته تا تشخیص لخته داخل قلبی، ناهنجاریهای مادرزادی و بررسی قلب ورزشکاران حرفهای.
در ادامه بهطور کامل به مزایای اکو قلب در شیراز، نسبت به سایر روشهای تصویربرداری و مهمترین کاربردهای بالینی آن میپردازیم.
این تصویر یک اینفوگرافیک مقایسهای از روشهای تصویربرداری قلب را نشان میدهد و مزیتهای اصلی اکوکاردیوگرافی را با علامت سبز برجسته میکند.
مزایای اکو نسبت به سایر روشهای تصویربرداری قلب
اکوکاردیوگرافی به دلیل غیرتهاجمی بودن، عدم استفاده از اشعه یونیزان، هزینه مناسب و امکان انجام سریع کنار تخت بیمار، بهعنوان روش طلایی تصویربرداری اولیه قلب در تمام گایدلاینهای بینالمللی شناخته میشود. در ادامه به مقایسه دقیق آن با رایجترین روشهای دیگر میپردازیم.
مزایای اکو نسبت به عکس قلب
عکس ساده قفسه سینه (رادیوگرافی قلب) تنها اندازه کلی قلب، شکل ریهها و وجود احتمالی بزرگی قلب را نشان میدهد، اما هیچ اطلاعاتی درباره حرکت دیوارههای قلب، عملکرد دریچهها یا وجود مایع دور قلب ارائه نمیکند. در مقابل، اکوکاردیوگرافی با استفاده از امواج صوتی کاملاً بیخطر، تصاویر زنده و پویا از قلب ایجاد میکند و امکان بررسی دقیق عملکرد بطنها، ضخامت دیوارهها و حتی جریان خون داخل قلب را بهصورت لحظهای فراهم میآورد. به همین دلیل، در بیشتر موارد بالینی، اکوی قلب به مراتب دقیقتر و کاربردیتر از عکس ساده قلب است.
اکو بهتر است یا MRI؟
هر دو روش ارزشمند هستند، اما انتخاب بین آنها بستگی به هدف بررسی دارد. MRI قلب اطلاعات بسیار دقیق آناتومیک و بافتی (مثلاً در بیماریهای میوکاردیت، کاردیومیوپاتی یا تومورهای قلبی) ارائه میدهد، اما گرانتر است، زمانبر است و در افرادی که ضربانساز یا پروتز فلزی دارند ممکن است ممنوعیت داشته باشد. اکوکاردیوگرافی در عوض سریع، ارزان، بدون تشعشع و قابل انجام کنار تخت بیمار است و برای ارزیابی عملکرد بطنها، دریچهها و فشار ریه بهترین انتخاب اولیه محسوب میشود. در اکثر کلینیکهای قلب، اکو قلب شیراز به عنوان اولین و اصلیترین ابزار تصویربرداری انتخاب میشود و تنها در موارد خاص به MRI نیاز خواهیم داشت.
اکو بهتر است یا سیتی آنژیو؟
سیتی آنژیوگرافی عروق کرونر دقت بسیار بالایی در تشخیص تنگی عروق کرونر دارد و گاهی جایگزین کاتتریسم میشود، اما همراه با تزریق ماده حاجب و تشعشع قابل توجه یونیزان است. اکوکاردیوگرافی هیچ تشعشعی ندارد، ماده حاجب نمیخواهد و میتواند عملکرد قلب، ضخامت دیواره، وضعیت دریچهها و حتی وجود لخته داخل قلبی را بهخوبی نشان دهد. بنابراین در ارزیابی نارسایی قلب، بیماریهای دریچهای، کاردیومیوپاتی و غربالگری اولیه، اکوی قلب همچنان روش برتر و کمخطرتر است و سیتی آنژیو معمولاً زمانی درخواست میشود که شک بالینی قوی به بیماری عروق کرونر وجود داشته باشد.
کاربردهای تشخیصی پیشرفته
از سادهترین موارد مانند سوراخ بیندهلیزی (ASD) و بینبطنی (VSD) تا بیماریهای پیچیدهتر مانند تترالوژی فالو، ترانسپوزیسیون عروق بزرگ یا بازگشت غیرطبیعی وریدهای ریوی، اکوکاردیوگرافی روش طلایی تشخیص در تمام سنین (از جنین تا بزرگسالی) است. در شیراز نیز بسیاری از ناهنجاریهای مادرزادی پیش از تولد با اکو جنینی پیشرفته در کلینیک ما شناسایی و برنامهریزی درمانی مناسب انجام میشود.
این تصویر نمایی دقیق از صفحه اکو پیشرفته را نشان میدهد که شامل مدل سهبعدی قلب، بولزآی اسپکل ترکینگ و نمودارهای Tissue Doppler است.
عملکرد بطن با اکو
اکوکاردیوگرافی دقیقترین و قابلاعتمادترین روش غیرتهاجمی برای اندازهگیری کسر جهشی (Ejection Fraction) بطن چپ و راست، حجم بطنها، ضخامت دیواره و الگوی حرکت منطقهای میوکارد است. با تکنیکهای پیشرفته مانند استرِین و استرِینریت، حتی کوچکترین اختلالات حرکتی دیواره که در مراحل اولیه ایسکمی یا کاردیومیوپاتی دیده میشوند، قابلشناسایی هستند. در کلینیک دکتر زهرا سوندرومی، این ارزیابیها با دستگاههای مجهز به ۳D و Speckle Tracking انجام میشود تا دقت تشخیص به حداکثر برسد.
کاربرد اکو در نارسایی قلب
در بیماران مبتلا به نارسایی قلب (چه با کسر جهشی حفظشده HFpEF و چه با کسر جهشی کاهشیافته HFrEF)، اکوکاردیوگرافی نقش کلیدی دارد. این روش بهطور همزمان فشار پر شدن بطنها، عملکرد دیاستولیک، فشار شریان ریوی و شدت برگشت دریچهها را مشخص میکند و به پزشک کمک میکند درمان دارویی و حتی زمان مناسب کاشت دستگاههای کمکی بطن یا CRT را تعیین کند. در واقع، هیچ بیمار نارسایی قلبی بدون اکو قلبی کامل ارزیابی نمیشود.
اکو برای تشخیص لخته قلب
وجود لخته داخل بطنی (بهویژه در بطن چپ پس از انفارکتوس وسیع یا در بیماران مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی) یکی از علل اصلی سکته مغزی آمبولیک است. اکوکاردیوگرافی (بهخصوص اکو مری سهبعدی یا TEE در موارد مشکوک) با حساسیت بسیار بالا قادر است حتی لختههای کوچک و متحرک را شناسایی کند و ضرورت شروع فوری درمان ضدانعقادی را مشخص نماید.
اکو برای تشخیص ناهنجاری مادرزادی
از سادهترین موارد مانند سوراخ بیندهلیزی (ASD) و بینبطنی (VSD) تا بیماریهای پیچیدهتر مانند تترالوژی فالو، ترانسپوزیسیون عروق بزرگ یا بازگشت غیرطبیعی وریدهای ریوی، اکوکاردیوگرافی روش طلایی تشخیص در تمام سنین (از جنین تا بزرگسالی) است. در شیراز نیز بسیاری از ناهنجاریهای مادرزادی پس از تولد پیشرفته در کلینیک ما شناسایی و برنامهریزی درمانی مناسب انجام میشود.
این تصویر گروهی از افراد با سبک زندگی و سنین متفاوت را نشان میدهد که پس از انجام اکو گزارشهای خود را در دست دارند و پیام «پیشگیری برای هر سن و سبک زندگی» را منتقل میکنند.
برای گروههای خاص
اکوکاردیوگرافی تنها برای بیماران قلبی نیست؛ در بسیاری از افراد سالم نیز بهعنوان بخشی از برنامه غربالگری و پیشگیری توصیه میشود. در کلینیک تخصصی قلب دکتر زهرا سوندرومی در شیراز، پروتکلهای اختصاصی برای گروههای در معرض خطر یا افرادی که نیاز به ارزیابی دورهای دارند طراحی شده است.
اکو برای ورزشکاران حرفهای
ورزشکاران حرفهای و نیمهحرفهای بهدلیل فشار شدید و مداوم بر قلب (بهویژه در رشتههای استقامتی و قدرتی) در معرض خطرهایی مانند کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک، آریتمی و حتی مرگ ناگهانی قلبی هستند. اکوکاردیوگرافی ورزشکاران (Sport Cardiology Echocardiography) با اندازهگیری دقیق ضخامت دیوارهها، حجم بطنها، عملکرد دیاستولیک و بررسی وجود کانالهای اضافی الکتریکی، به تشخیص زودهنگام این مشکلات کمک میکند. بسیاری از فدراسیونهای جهانی انجام اکو قلب در شیراز را جزو چکاپ سالانه ورزشکاران حرفهای الزامی کردهاند.
اکو برای افراد بالای ۵۰ سال
با افزایش سن، خطر بیماری عروق کرونر، تنگی دریچه آئورت، نارسایی قلبی و فیبریلاسیون دهلیزی بهطور قابلتوجهی بالا میرود. انجام اکوی قلب در سنین بالای ۵۰ سال (حتی در صورت نداشتن علامت) میتواند تغییرات اولیه و قابلبرگشت را نشان دهد و از پیشرفت بیماری جلوگیری کند. در کلینیک ما، برای افراد بالای ۵۰ سال بسته غربالگری اختصاصی شامل اکو قلب کامل، تست ورزش و هولتر نوار قلب ارائه میشود.
اکو برای چکاپ سالانه
چکاپ سالانه قلب یکی از مؤثرترین راههای پیشگیری از بیماریهای قلبیعروقی است. اکو قلب برای چکاپ سالانه در شیراز، بهویژه در افرادی که سابقه خانوادگی، فشار خون، دیابت، سیگار یا اضافهوزن دارند، به شدت توصیه میشود. این معاینه کاملاً بدون درد و در کمتر از ۲۰ دقیقه انجام میشود و میتواند آرامش خاطر یا تشخیص زودهنگام را به همراه داشته باشد. اکو پیشگیرانه شیراز در کلینیک دکتر زهرا سوندرومی با تعرفه مناسب و نوبتدهی سریع در دسترس همه شهروندان است.
مقالات مرتبط :
اکوکاردیوگرافی در شیراز | کلینیک تخصصی قلب و عروق دکتر زهرا سوندرومی
آشنایی کامل با اکوکاردیوگرافی – نحوه انجام، کاربردها و نکات مهم قبل از اکو
تفسیر تخصصی نتایج اکوکاردیوگرافی – فهم گزارش اکو قلب به زبان ساده
بیماریهای قابل تشخیص با اکوکاردیوگرافی – نقش اکو در تشخیص مشکلات قلبی
عوارض و محدودیتهای اکوکاردیوگرافی قلب | آیا اکو خطر دارد؟
سوالات پرتکرار درباره اکوکاردیوگرافی | کلینیک دکتر زهرا سوندرومی
بازدیدها: 2
5 thoughts on “مزایا و کاربردهای اکوکاردیوگرافی | کلینیک تخصصی قلب دکتر زهرا سوندرومی”