شوک دهنده کاشتنی قلب (Implantable Cardioverter Defibrillator یا ICD) دستگاهی پیشرفته است که برای پیشگیری از مرگ ناگهانی قلبی در بیماران با ریتم‌های خطرناک قلبی طراحی شده است. کاشت این دستگاه یک فرایند جراحی نسبتاً ساده اما حساس است که نیازمند آمادگی دقیق، مراقبت‌های پس از عمل، و پیگیری‌های منظم است. همچنین زندگی با ICD نیازمند سازگاری با تغییرات جسمی، روانی، و سبک زندگی است . در این مقاله، مراحل کامل کاشت ICD و زندگی پس از آن ، از آماده‌سازی قبل از جراحی تا بهبودی و بازگشت به زندگی روزمره، به‌طور جامع بررسی می‌شود. همچنین، نقش خدمات تخصصی کلینیک قلب دکتر زهرا سوندرومی در اطمینان از موفقیت این فرایند توضیح داده خواهد شد تا بیماران و خانواده‌هایشان با آگاهی کامل این مسیر را طی کنند.
آمادگی برای کاشت ICD
قبل از انجام جراحی کاشت ICD، بیماران باید مراحل آمادگی را به‌دقت دنبال کنند تا خطرات به حداقل برسد و فرایند به‌صورت ایمن انجام شود. این مراحل شامل موارد زیر است:
1. ارزیابی پزشکی:
– پزشک شما با استفاده از ابزارهای تشخیصی، وضعیت قلب را بررسی می‌کند تا نوع مناسب ICD (داخل قلبی یا زیرپوستی) و روش کاشت را تعیین کند.در کلینیک تخصصی قلب دکتر زهرا سوندرومی، خدماتی مانند اکوکاردیوگرافی و نوارقلب برای ارزیابی دقیق ساختار و عملکرد قلب استفاده می‌شود. این ابزارها به شناسایی ناهنجاری‌هایی مانند نارسایی قلبی یا کاردیومیوپاتی کمک می‌کنند که کاشت ICD را توجیه می‌کنند.
2. مشاوره پیش از جراحی:
– پزشک با بیمار در مورد جزئیات جراحی، خطرات احتمالی (مانند خونریزی یا عفونت)، و انتظارات پس از عمل صحبت می‌کند.مشاوره تخصصی پیش از عمل قلب در کلینیک فرصتی فراهم می‌کند تا بیماران سؤالات خود را مطرح کنند و نگرانی‌هایشان را برطرف سازند.
3. دستورالعمل‌های پیش از جراحی:
– داروها: بیمار باید تمام داروهای مصرفی (اعم از تجویزی و بدون نسخه) را با پزشک مرور کند. ممکن است لازم باشد برخی داروها (مانند رقیق‌کننده‌های خون) موقتاً قطع شوند.
– ناشتا بودن: معمولاً از بیماران خواسته می‌شود 6 تا 8 ساعت قبل از جراحی از خوردن و آشامیدن خودداری کنند.
– ترتیبات حمل‌ونقل: بیماران باید فردی را برای همراهی و انتقال به خانه پس از جراحی هماهنگ کنند، زیرا ممکن است همان روز مرخص شوند یا یک شب در بیمارستان بمانند.
– لباس و وسایل: توصیه می‌شود لباس راحت (مانند پیراهن دکمه‌دار) برای اجتناب از فشار بر محل جراحی و عدم بردن جواهرات یا اشیای قیمتی به بیمارستان همراه داشته باشید.
فرایند جراحی کاشت ICD
کاشت ICD معمولاً توسط یک الکتروفیزیولوژیست (متخصص ریتم قلب) یا در موارد خاص توسط جراح قلب انجام می‌شود. این فرایند چند ساعت طول می‌کشد و شامل مراحل زیر است:
1. بیهوشی:
– جراحی معمولاً تحت بی‌حسی موضعی و آرام‌بخشی انجام می‌شود، به‌طوری که بیمار بیدار است اما دردی احساس نمی‌کند. در موارد خاص، ممکن است بیهوشی عمومی لازم باشد.
2. قرار دادن دستگاه:
– یک برش کوچک (حدود 5 تا 7 سانتی‌متر) در ناحیه قفسه سینه، معمولاً زیر استخوان ترقوه، ایجاد می‌شود.
– ژنراتور ICD زیر پوست قرار می‌گیرد و لیدها (سیم‌ها) از طریق رگ‌های خونی به قلب متصل می‌شوند. در ICD زیرپوستی، لیدها در زیر پوست و خارج از قلب قرار می‌گیرند.
– دستگاه تست می‌شود تا از عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل شود.
3. بستن برش:
– محل برش با بخیه بسته می‌شود و یک پانسمان محافظ روی آن قرار می‌گیرد.
– پس از جراحی، بیمار ممکن است یک برآمدگی کوچک (به اندازه یک صابون کوچک) زیر پوست احساس کند و جای زخم قابل‌مشاهده باشد.
مراقبت‌های پس از جراحی
پس از کاشت ICD، مراقبت‌های مناسب برای بهبودی سریع و پیشگیری از عوارض ضروری است. این مراقبت‌ها به دو دوره تقسیم می‌شوند:
روزهای اولیه پس از جراحی
– مدیریت درد و زخم:
– بیماران ممکن است در محل جراحی احساس درد یا کبودی کنند که معمولاً با داروهای تجویزی قابل‌کنترل است.
– محل برش باید خشک و تمیز نگه داشته شود (معمولاً به مدت 5 تا 7 روز). هرگونه علائم عفونت (قرمزی، تورم، ترشح) باید فوراً به پزشک گزارش شود.
– محدودیت‌های حرکتی:
– به مدت 6 تا 8 هفته، از بلند کردن اجسام سنگین (بیش از 5 کیلوگرم)، بالا بردن دست بالای شانه، یا حرکات ناگهانی مانند چرخش شدید خودداری کنید.
– فعالیت‌هایی ورزشی مانند تنیس ، یا فعالیت های منزل مانند جاروبرقی کشیدن ممکن است محدود شوند.
– بازگشت به فعالیت‌های روزمره:
– اکثر بیماران می‌توانند در عرض چند روز فعالیت‌های سبک را از سر بگیرند، اما بازگشت کامل به فعالیت‌های عادی ممکن است چند هفته طول بکشد.
مراقبت‌های بلندمدت
پس از کاشت ICD و گذراندن دوره بهبودی اولیه (6 تا 8 هفته)، اکثر بیماران می‌توانند به فعالیت‌های روزمره خود بازگردند. با این حال، برخی نکات و محدودیت‌ها باید رعایت شوند:
1. فعالیت‌های فیزیکی:
– پس از بهبودی، فعالیت‌های سبک مانند پیاده‌روی یا کارهای روزمره معمولاً بی‌خطر هستند.
– ورزش‌های سنگین یا پربرخورد (مانند بوکس یا راگبی) ممکن است به دلیل خطر آسیب به دستگاه یا لیدها توصیه نشوند. با این حال، ورزش‌های سبک مانند یوگا یا شنا معمولاً با تأیید پزشک مجاز هستند.
مشاوره تغذیه، ورزش، و سبک زندگی سالم در کلینیک به بیماران کمک می‌کند تا برنامه ورزشی مناسبی طراحی کنند که با شرایط قلب و ICD آنها سازگار باشد.
2. رانندگی:
– بیماران معمولاً باید چند ماه پس از کاشت یا دریافت شوک از رانندگی اجتناب کنند، زیرا ریتم‌های خطرناک ممکن است باعث غش شوند. قوانین محلی ممکن است متفاوت باشد، و بیماران با ICD نمی‌توانند وسایل نقلیه تجاری را برانند.
– با پزشک خود درباره زمان مناسب بازگشت به رانندگی مشورت کنید.
3. سفر:
– سفر با ICD معمولاً بی‌خطر است، اما باید کارت شناسایی ICD را همراه داشته باشید.
– هنگام عبور از گیت‌های امنیتی فرودگاه، به نگهبانان اطلاع دهید که ICD دارید، زیرا ممکن است گیت‌های فلزیاب یا اسکنرهای دستی روی دستگاه تأثیر بگذارند. اکثر ICDهای جدید با این تجهیزات سازگار هستند، اما تأیید پزشک ضروری است.
احتیاط‌های مربوط به دستگاه‌های الکترونیکی
برخی دستگاه‌های الکترونیکی ممکن است با ICD تداخل داشته باشند، اگرچه ICDهای مدرن معمولاً مقاومت بیشتری در برابر این تداخل‌ها دارند. نکات زیر را رعایت کنید:
– تلفن همراه و دستگاه‌های بی‌سیم: تلفن‌های همراه، تبلت‌ها، و هدفون‌های بی‌سیم را حداقل 15 سانتی‌متر از ICD دور نگه دارید.
– تجهیزات پزشکی: پیش از انجام آزمایش‌هایی مانند MRI، با پزشک خود مشورت کنید. برخی ICDهای جدید با MRI سازگار هستند، اما تأیید پزشک ضروری است.
– دستگاه‌های دیگر: از قرار گرفتن در معرض تجهیزات صنعتی سنگین (مانند جوشکاری یا اره برقی) خودداری کنید.
مدیریت عوارض احتمالی
بعد از کاشت ICD (دفیبریلاتور قابل کاشت)، آگاهی از عوارض احتمالی و نحوه‌ی مدیریت آنها بسیار مهم است. با رعایت برخی نکات ساده می‌توانید از مشکلات احتمالی جلوگیری کرده و زندگی روزمره خود را با آرامش بیشتری ادامه دهید.
-
-
عفونت: در صورت مشاهده علائمی مانند تب، لرز، تورم، قرمزی یا خروج مایعات از محل برش جراحی، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. این علائم می‌توانند نشانه‌ی عفونت باشند که باید به سرعت درمان شوند.
-
شوک‌های غیرضروری (غیرمنتظره): اگر احساس کردید که ICD شما بدون دلیل و به‌طور ناگهانی شوک وارد کرده است، این می‌تواند نشانه‌ای از تنظیمات نامناسب یا نقص دستگاه باشد. در این شرایط، باید در اسرع وقت با پزشک متخصص قلب خود مشورت کنید تا دستگاه بررسی و در صورت نیاز مجدداً تنظیم شود.
-
اطلاع‌رسانی به پزشکان دیگر: همیشه به تمام پزشکان و متخصصانی که به آنها مراجعه می‌کنید (مانند دندانپزشک، جراح یا فیزیوتراپ)، وجود ICD خود را اطلاع دهید. دستگاه‌های پزشکی و تجهیزات درمانی خاصی مانند MRI، الکتروکوتر یا لیزر می‌توانند بر عملکرد ICD تأثیر بگذارند. به همین دلیل، پزشک شما باید از وجود آن مطلع باشد تا اقدامات احتیاطی لازم را انجام دهد.
-
-
-
سفر ایمن: اگر قصد سفر دارید، برنامه‌ریزی قبلی می‌تواند به شما کمک کند. بهتر است لیستی از مراکز درمانی نزدیک به مقصد خود را که به خدمات ICD دسترسی دارند، تهیه کنید. همچنین همراه داشتن کارت شناسایی ICD و اطلاعات تماس پزشک معالج در طول سفر ضروری است.
-
مشکلات دستگاه: هرگونه صدای غیرعادی، زنگ‌زدن یا بوق ممتد از ICD می‌تواند نشان‌دهنده یک مشکل جدی، مانند ضعف باتری یا نقص فنی دستگاه باشد. در صورت شنیدن چنین صداهایی، فوراً با پزشک یا کلینیک مربوطه تماس بگیرید. نادیده گرفتن این هشدارها می‌تواند به عملکرد دستگاه آسیب برساند و سلامتی شما را به خطر بیندازد.
-
کلینیک قلب دکتر سوندرومی با ارائه خدمات غربالگری بیماری‌های قلبی و هولتر فشارخون، به پایش بیماران پس از کاشت کمک می‌کند تا عوارض احتمالی به‌سرعت شناسایی و مدیریت شوند.
نکات کاربردی برای بیماران
– حمل کارت شناسایی ICD: همیشه کارت شناسایی دستگاه را همراه داشته باشید، به‌ویژه هنگام سفر یا مراجعه به سایر پزشکان.
– آموزش خانواده: خانواده‌ها باید در مورد عملکرد ICD و اقدامات در صورت شوک آگاه شوند.
– تماس با پزشک: در صورت تجربه علائمی مانند سرگیجه، تنگی نفس، یا درد قفسه سینه، فوراً با تیم پزشکی تماس بگیرید.
کاشت شوک دهنده قلبی (ICD) فرایندی است که با آمادگی مناسب، جراحی دقیق، و مراقبت‌های پس از عمل، می‌تواند به‌طور مؤثری از بیماران در برابر مرگ ناگهانی قلبی محافظت کند و زندگی با آن نیازمند آگاهی، سازگاری، و مراقبت‌های منظم است . کلینیک تخصصی قلب دکتر زهرا سوندرومی با ارائه خدمات پیشرفته مانند اکوکاردیوگرافی، هولتر نوارقلب، و مشاوره‌های تخصصی، در تمام مراحل این فرایند همراه بیماران است تا تجربه‌ای ایمن و موفق داشته باشند. با رعایت دستورالعمل‌های پزشکی و پیگیری‌های منظم، بیماران می‌توانند با اطمینان به زندگی روزمره خود بازگردند.
برای آگاهی بیشتر درباره سلامت قلب، کتاب «کاردیو اسمارت ؛ آنچه همه باید در مورد قلب و عروق بدانند» را بخوانید.
مقالات مرتبط :
ICD شوک‌دهنده کاشتنی قلب
مزایا، خطرات و تصمیم‌گیری برای کاشت ICD
بازدیدها: 3
