فیبریلاسیون دهلیزی (AFib) ، که به‌عنوان شایع‌ترین نوع آریتمی قلبی شناخته می‌شود، می‌تواند زندگی روزمره شما را تحت تأثیر قرار دهد. از تپش قلب و خستگی گرفته تا نگرانی از عوارض احتمالی، این بیماری گاهی حس محدودیت ایجاد می‌کند. اما واقعیت این است که با رویکرد درست، این بیماری نه‌تنها قابل‌کنترل است، بلکه می‌توانید با آن زندگی پرباری داشته باشید. هدف این مقاله این است که به شما نشان دهیم چگونه با تغییرات سبک زندگی، مراقبت‌های روزانه و پیشگیری از عوارض جدی مثل سکته مغزی، کنترل این بیماری را در دست بگیرید. پس با ما همراه باشید تا با راهکارهای عملی و علمی، راهی برای زندگی بهتر بسازید.

تغییرات سبک زندگی برای کنترل بهتر

تغییرات سبک زندگی، ستون اصلی مدیریت فیبریلاسیون دهلیزی هستند. این اقدامات نه‌تنها علائم را کاهش می‌دهند، بلکه خطر پیشرفت بیماری را کم می‌کنند. بیایید مهم‌ترین موارد را بررسی کنیم:

• کاهش وزن و هدف‌گذاری واقع‌بینانه: اگر وزنتان بیشتر از حد ایده‌آل است، کاهش فقط 10 درصد از آن می‌تواند تحول بزرگی ایجاد کند. مثلاً اگر 100 کیلوگرم وزن دارید، کم کردن 10 کیلو در چند ماه می‌تواند فشار روی قلب را کم کند و حملات AFib را کاهش دهد. تحقیقات نشان داده‌اند که کاهش وزن حتی می‌تواند نیاز به داروها را کم کند.

• فعالیت بدنی ؛ چقدر و چگونه؟: هدف، حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی در روز یا 210 دقیقه در هفته است. پیاده‌روی سریع، شنا یا دوچرخه‌سواری گزینه‌های عالی‌ای هستند. اگر تازه شروع کرده‌اید، از 5 تا 10 دقیقه در روز آغاز کنید و به‌تدریج افزایش دهید. انتخاب فعالیتی که از آن لذت می‌برید، کلید ادامه‌دار بودن آن است.

• ترک سیگار و محدود کردن الکل: سیگار کشیدن و مصرف زیاد الکل از محرک‌های اصلی حملات AFib هستند. اگر سیگاری هستید، از منابع حمایتی یا داروهای ترک استفاده کنید. الکل را هم یا حذف کنید یا به حداقل برسانید؛ حتی یک لیوان اضافی می‌تواند ریتم قلب را به‌هم بریزد.

• مدیریت استرس و خواب: استرس زیاد می‌تواند ضربان قلب را بالا ببرد و حملات را تحریک کند. تکنیک‌هایی مثل یوگا، مدیتیشن یا حتی پیاده‌روی ساده در طبیعت می‌توانند کمک کنند. همچنین، اگر خروپف می‌کنید یا احساس خستگی صبحگاهی دارید، با پزشکتان درباره احتمال آپنه خواب (وقفه تنفسی در خواب) صحبت کنید، چون این مشکل در بیماران AFib شایع است و باید درمان شود.

این تغییرات شاید کوچک به نظر برسند، اما تأثیرشان روی قلب و سلامتی شما چشمگیر است.

پیشگیری از سکته: بزرگ‌ترین هدف

یکی از جدی‌ترین خطرات فیبریلاسیون دهلیزی، افزایش احتمال سکته مغزی است. اما با اقدامات پیشگیرانه، می‌توانید این خطر را به‌طور قابل‌توجهی کاهش دهید.

• چرا AFib ریسک سکته را بالا می‌برد؟: در AFib، دهلیزها به‌درستی منقبض نمی‌شوند و خون ممکن است در آن‌ها جمع شود. این تجمع می‌تواند به تشکیل لخته منجر شود. اگر لخته از قلب خارج شده و به مغز برسد، سکته رخ می‌دهد. به‌طور میانگین، افراد مبتلا به AFib پنج برابر بیشتر از افراد عادی در معرض سکته هستند و این سکته‌ها معمولاً شدیدترند.

• داروهای رقیق‌کننده خون: برای کاهش این خطر، پزشکان اغلب رقیق‌کننده‌های خون (آنتی‌کوآگولانت‌ها) تجویز می‌کنند. نمونه‌های رایج شامل:

  • آپیکسابان (الیکوییس): نیازی به آزمایش خون مکرر ندارد و عوارض کمتری دارد.

  • وارفارین: قدیمی‌تر است و نیاز به آزمایش منظم INR (برای سنجش غلظت خون) دارد. مصرف غذاهای حاوی ویتامین K مثل اسفناج باید کنترل شود.

  • ریواروکسابان (زارلتو): گزینه‌ای جدید و راحت‌تر. این داروها می‌توانند تا 75 درصد از سکته‌های مرتبط با AFib را پیشگیری کنند. انتخاب دارو به شرایط شما و نظر پزشک بستگی دارد.

• بستن آپاندیس دهلیز چپ: در برخی افراد، به‌جای رقیق‌کننده‌ها، از دستگاهی برای بستن آپاندیس دهلیز چپ (محل اصلی تشکیل لخته در قلب) استفاده می‌شود. این روش تهاجمی‌تر است و برای کسانی مناسب است که نمی‌توانند دارو مصرف کنند.

پیشگیری از سکته نیازمند همکاری نزدیک با پزشک است. حتماً ریسک شخصی‌تان را با او بررسی کنید و برنامه‌ای مشخص داشته باشید.

فعالیت بدنی و زندگی روزمره با AFib

یکی از سؤالات رایج بیماران این است: «آیا می‌توانم با AFib فعال بمانم؟» جواب کوتاه این است: بله، و حتی باید فعال باشید!

اما باید هوشمندانه عمل کنید.

• آیا می‌توانم ورزش کنم؟ چطور شروع کنم؟: مطالعات نشان داده‌اند افرادی که با AFib ورزش می‌کنند، حملات کمتری دارند، کمتر بستری می‌شوند و کیفیت زندگی بهتری دارند. هدف، 30 دقیقه فعالیت متوسط (مثل پیاده‌روی تند) در اکثر روزهای هفته است. اگر تازه‌کارید، از 5-10 دقیقه شروع کنید و به‌مرور افزایش دهید. با پزشکتان درباره حد ضربان قلب مناسب مشورت کنید، چون داروها ممکن است آن را تغییر دهند.

• پاسخ به سؤالات رایج:

  • رابطه جنسی: معمولاً مشکلی ندارد؛ سطح فعالیتش مثل بالا رفتن از دو طبقه پله است. اگر مشکلی حس کردید (مثل تنگی نفس)، به پزشک بگویید.

  • رانندگی: اگر علائم شدید ندارید، معمولاً ایمن است، اما با پزشک چک کنید.

  • کارهای روزمره: مراقب باشید محرک‌ها (مثل استرس یا کم‌آبی) شما را غافلگیر نکنند.

• شناخت محرک‌ها: عواملی مثل الکل زیاد، سیگار، عفونت‌ها یا نادیده گرفتن داروها می‌توانند حملات را تحریک کنند. یادداشت‌برداری از علائم و شرایطتان به شناسایی این محرک‌ها کمک می‌کند.

فعالیت بدنی نه‌تنها قلب را قوی‌تر می‌کند، بلکه استرس را کم کرده و حس بهتری به شما می‌دهد.

نکات طلایی برای زندگی بهتر

اینجا چند توصیه عملی آورده‌ایم که زندگی با AFib را آسان‌تر و لذت‌بخش‌تر می‌کند:

• ارتباط مؤثر با تیم پزشکی: علائمتان، ترس‌ها و محدودیت‌هایتان را صادقانه بگویید. این اطلاعات به آن‌ها کمک می‌کند درمان را بهتر تنظیم کنند.

• پیگیری علائم و تنظیم درمان: AFib ممکن است با زمان تغییر کند. اگر علائم جدیدی (مثل تنگی نفس یا خستگی غیرعادی) دیدید، سریع گزارش دهید.

• حفظ روحیه و فعالیت‌های اجتماعی: اجازه ندهید AFib شما را منزوی کند. سرگرمی‌ها، فعالیت‌های گروهی یا معاشرت با دوستان می‌تواند روحیه‌تان را بالا نگه دارد.

• مدیریت بیماری‌های همراه: فشار خون بالا، دیابت یا آپنه خواب را جدی بگیرید و درمان کنید، چون روی AFib اثر مستقیم دارند.

• توجه به رژیم غذایی: غذاهای کم‌چرب و کم‌نمک انتخاب کنید. اگر وارفارین مصرف می‌کنید، مصرف سبزیجات برگ‌دار را ثابت نگه دارید.

این نکات مثل ابزارهایی هستند که به شما قدرت می‌دهند تا زندگی‌تان را با اطمینان بیشتری پیش ببرید.

کنترل بیماری در دستان شماست

زندگی با فیبریلاسیون دهلیزی پایان راه نیست، بلکه آغاز سفری است که در آن شما نقش اصلی را دارید. با تغییرات سبک زندگی، همکاری با تیم پزشکی و اقدامات پیشگیرانه، می‌توانید نه‌تنها از عوارض جدی مثل سکته جلوگیری کنید، بلکه زندگی فعال و سالمی داشته باشید. قلب شما شاید گاهی ریتمش را گم کند، اما با آگاهی و تلاش، می‌توانید آن را به مسیر درست هدایت کنید. پس قدم اول را بردارید، با پزشکتان صحبت کنید و این بیماری را به چالشی تبدیل کنید که پیروز آن شمایید!

برای آگاهی بیشتر درباره سلامت قلب، کتاب «کاردیو اسمارت ؛ آنچه همه باید در مورد قلب و عروق بدانند» را بخوانید.

بازدیدها: 10