اکوکاردیوگرافی داپلر رنگی

اکوکاردیوگرافی داپلر رنگی
اکوکاردیوگرافی داپلر رنگی یک تکنیک تصویربرداری غیر تهاجمی است که در زمینه قلب و عروق استفاده می شود.  این دستگاه، اکوکاردیوگرافی دو بعدی را با داپلر طیفی ترکیب می کند تا اطلاعات ارزشمندی در مورد قلب و جریان خون آن ارائه دهد. بهتر است ابتدا با اکوکاردیوگرافی آشنا شوید.

اکوکاردیوگرافی قلب چیست؟

در اکو کاردیوگرافی قلب، که به صورت غیر تهاجمی انجام می‌شود مشاهده تصویری متحرک از قلب امکان پذیر است.
به این شکل که با ارسال امواج صوتی (بی ضرر) توسط پروب به درون قفسه سینه و بازگشت آن به مانیتور، حرکات قلب شما نمایش داده می‌شود. طی انجام اکوکاردیوگرافی پزشک شما اندازه حفره‌ ها، ضخامت دیواره‌ها، عملکرد دریچه‌ها، قدرت انقباض قلب، پرده دور قلب و بیماری‌های مادرزادی قلب را بررسی می‌کند و با این بررسی متوجه می‌شود که حفره‌ها و دیواره‌های قلب شما دچار تغییر شده است یا خیر. این تغییرات ممکن است در اثر حمله قلبی یا فشار خون بالا یا نارسایی قلبی یا بیماری‌های مادرزادی ایجاد شده باشد‌.

چه زمانی آزمایش اکوکاردیوگرافی توصیه می شود؟
۱) شنیدن صداهای اضافه در زمان معاینه قلب .
۲) زمانی که در قسمت قفسه سینه احساس درد یا ناراحتی بی‌دلیل می‌کنید.
۳) در افرادی که بیماری مادرزادی  نقص دیواره‌های قلبی به صورت مادرزادی دارند.
۴) زمانی که دچار حمله قلبی شده‌اید.
5) در افراد با فشار خون بالا.
۶) برای بررسی فشار بالای ریه.
۷) بررسی دوره ای بیماری‌های دریچه‌های مصنوعی قلب.
۸) بررسی اندازه قلب و قدرت قلب بعد از بیماری‌های ویروسی.
9) بررسی علت تنگی نفس.
10) بررسی علت سکته مغزی گذرا.
۱۱(  بررسی لخته درون حفره‌های قلب.
۱۲(  وجود مایع دور قلب.
۱3) بررسی آئورت و شریان‌هایی که به قلب وارد می‌شوند.
۱۴) خانم‌های حامله‌ای که تپش و تنگی نفس دارند.
۱۵) افرادی که دچار ورم اندام‌ها می‌شوند.
۱۶) در افرادی که در عکس قفسه سینه، قلب بزرگ نشان داده شده است.
17) در بعضی از موارد قبل از عمل جراحی.
در واقع در اکو ساختار قلب و طریقه ورود و خروج خون از قلب نمایش داده می‌شود.

اکو داپلر رنگی

اکو داپلر رنگی از پرکاربردترین نوع اکو هست. این نوع اکو از چند بخش تشکیل شده است:
1) بخش دو بعدی
امواج صوتی از پروب دستگاه اکو به بدن فرد منتقل می‌شوند و از پوست، استخوان و عضلات می‌گذرند و به قلب می‌رسند.
صوت در بافت های مختلف سرعت متفاوتی دارد و پس از برخورد به پرده قلب ،عضله، دریچه‌ها و خون داخل قلب برگشت کرده و مجددا به پروب دستگاه اکو می‌رسد و سپس توسط یک پردازشگر تصاویر متحرک قلب در فاز های انقباض و انبساط قلب بر روی مانیتور نشان داده می‌شود و پزشک با دیدن این تصاویر و مقایسه با حالت های استاندارد می‌تواند به بیماری‌های مختلف قلب پی ببرد. ابتدا اکو ها فقط تصاویر یک بعدی و دو بعدی داشتند و با گذشت زمان بخش رنگی به دستگاه اکو اضافه شد  که بر حسب اینکه خون به پروب نزدیک شود یا دور شود جریان خون را آبی یا قرمز نشان می‌دهد و با کمک آن تشخيص بیماری‌های دریچه‌ای، مخصوصا نارسایی دریچه‌ها، تشخيص شانت ها و سوراخ‌های مادرزادی متحول گردید.

2) داپلر

داپلر بخش دیگری از اکو داپلر رنگی است که سرعت عبور خون از دریچه ها و فضاهای مختلف را اندازه گیری می‌کند و بیشترین کاربرد آن اندازه گیری شدت تنگی، شدت نارسایی و همچنین میزان شانت‌ها و اندازه گیری فشار ریوی می‌باشد.

جهت و سرعت جریان:
داپلر رنگی حرکت گلبول های قرمز خون را در قلب تشخیص می دهد.
جریان خون دور از کاوشگر فراصوت به رنگ آبی به نظر می رسد، در حالی که جریان خون به سمت آن قرمز به نظر می رسد.
این سیستم از قرارداد BART پیروی می کند: رنگ آبی دور و رنگ قرمز به سمت دستگاه.
رنگ های آبی و قرمز روشن تر با سرعت جریان خون سریع تر مطابقت دارد.

پوشش تصویر:
در طول انجام داپلر رنگی، یک تصویر دو بعدی از جریان خون که با رنگ های آبی و قرمز مشخص شده بر روی اکوکاردیوگرام قرار می گیرد.

ویژگی‌های جریان خون:
جریان آرام (صاف، یکنواخت) به عنوان یک تصویر همگن از یک رنگ ظاهر می شود.
جریان متلاطم (اختلال، نامنظم) الگوی موزاییکی با رنگ های مختلف را نشان می دهد.
کاربردهای رایج داپلر رنگی شامل ارزیابی موارد زیر است:
جریان دیاستولیک ترانسمیترال
جریان ترانس سه لتی
جریان مجرای خروجی بطن چپ (LVOT).
جریان آئورت
مجرای خروجی بطن راست (RVOT) و جریان شریان ریوی
وریدهای کبدی و جریان ورید اجوف تحتانی
به یاد داشته باشید، داپلر رنگی به پزشکان کمک می کند تا الگوهای جریان خون را ارزیابی کرده و بیماری های مختلف قلبی را تشخیص دهند.

کاربردها و موارد استفاده:
اکوکاردیوگرافی داپلر رنگی چندین کاربرد مهم در تشخیص قلب و عروق دارد:

ارزیابی عملکرد دریچه‌های قلب:
به تعیین کمیت نارسایی یا تنگی دریچه کمک می کند.
با ترسیم الگوهای جریان خون، به درجه بندی شدت عارضه و تصمیم گیری درمانی کمک می کند.

تشخیص شانت:
در بیماری های مادرزادی قلب یا ارتباطات داخل قلب، تصویربرداری داپلر رنگی الگوهای جریان غیر طبیعی را نشان می دهد.
وجود و بزرگی شانت‌ها را در قلب مشخص می‌کند.
داپلر رنگی تصاویر ارزشمندی را در مورد پویایی جریان خون ارائه می دهد و آن را به یک ابزار مهم در قلب و عروق تبدیل می کند.

نحوه انجام
اکوکاردیوگرافی داپلر رنگی با استفاده از اکوکاردیوگرافی ترانس قفسه سینه (TTE) انجام می شود که یک آزمایش تصویربرداری غیرتهاجمی است به این معنی که هیچگونه آسیب و دردی را برای مراجعه کننده به همراه ندارد.  در ادامه به برسی نحوه انجام آن می‌پردازیم:
روی میز معاینه دراز می‌کشید.
الکترودهایی به قفسه سینه شما متصل می شوند تا ضربان و ریتم قلب را ثبت کنند.
یک ژل مخصوص روی پوست شما اعمال می شود تا به انتقال امواج صوتی کمک کند.
تکنسین یک مبدل را روی پوست شما قرار می دهد.
مبدل امواج صوتی ساطع می کند و پژواک آن را از قلب شما دریافت می‌کند.
تصاویر دو بعدی از قلب شما ایجاد می شود.
داپلر رنگی به این تصاویر رنگ می‌افزاید و جهت و سرعت جریان خون را در قلب و دریچه‌های آن نشان می‌دهد.
کامپیوتر امواج صوتی را به صورت تصاویر متحرک نمایش داده شده روی صفحه پردازش می کند.
تکنسین الگوهای جریان خون، عملکرد دریچه و هر گونه ناهنجاری را ارزیابی می کند.

مدت زمان:
نتایج بلافاصله پس از آزمون در دسترس هستند.

آیا به وسیله اکو داپلر رنگی می‌توان گرفتگی رگ قلب را تشخیص داد؟
همان طور که می‌دانیم، بطن قلب از عروق قلبی خونرسانی می شوند. حال این سوال پیش می‌آید: آیا در صورتی که رگ قلب گرفته باشد، اکو آن را تشخيص می‌دهد؟ با یک اکو نرمال می توان گفت فرد گرفتگی رگ قلب ندارد؟
خیر
در صورتی که گرفتگی رگ قلب  زیر ۷۰ درصد باشد و یا اینکه حمله قلبی و سکته قلبی رخ نداده باشد با توجه به اینکه خونرسانی عضله قلب مختل نشده، پس حرکت دیواره قلب طبیعی خواهد بود.
در نتیجه اکو موارد گرفتگی شدید که خونرسانی به عضله قلب کم شده و افرادی را که دچار سکته قلبی شده‌اند را تشخیص می‌دهد و قادر به تشخیص گرفتگی‌های غیر شدید نیست .

چگونه با اکو می توان به گرفتگی رگ ها پی برد؟
روشی به نام استرس اکو که در آن ضربان قلب بالا برده می‌شود و حرکت دیواره قلب مجددا بررسی می‌گردد. در ضربان بالا چون نیاز به اکسیژن قلب بالا می‌رود گرفتگی‌ها را به خوبی نشان می‌دهد چون رگ گرفته، مقدار محدودی خون به بافت عضله قلب می‌رساند و با بالا رفتن نیاز به اکسیژن و عدم تامین آن توسط رگ، دیواره قلب دچار حالتی به نام خواب رفتگی یا استانینگ شده و حرکت دیواره کم می شود، به این ترتیب می توان به گرفتگی رگ قلب پی برد.

شما در www.droomi.ir می‌توانید در کلینیک تخصصی قلب و عروق اکوکاردیوگرافی دکتر رومی توسط یکی از متخصص‌ترین و مجرب‌ترین پزشکان ایران این آزمایش را در محیطی آرام و با کادری مجرب توسط دستگاه‌های روز جهان انجام دهید.