شوک‌دهنده کاشتنی قلب یا دفیبریلاتور کاشتنی قلب (Implantable Cardioverter Defibrillator یا ICD) یکی از فناوری‌های پیشرفته در حوزه پزشکی قلب است که می‌تواند جان بیماران در معرض خطر مرگ ناگهانی قلبی را نجات دهد. این دستگاه کوچک اما قدرتمند برای افرادی که به دلیل شرایط خاص قلبی در معرض ریتم‌های خطرناک قلبی هستند، گزینه‌ای حیاتی محسوب می‌شود. در این مقاله، به بررسی دقیق عملکرد ICD، انواع آن، شرایطی که نیاز به کاشت آن را ایجاب می‌کند، و نقش کلینیک تخصصی قلب دکتر زهرا سوندرومی در ارزیابی و پشتیبانی بیماران می‌پردازیم. هدف ما ارائه اطلاعات جامع و علمی است تا بیماران و خانواده‌هایشان بتوانند با آگاهی کامل در مورد این درمان تصمیم‌گیری کنند.
شوک‌دهنده کاشتنی قلب ICD چیست؟
شوک‌دهنده کاشتنی قلب (ICD) دستگاهی الکترونیکی به اندازه یک صابون کوچک است که با جراحی زیر پوست قفسه سینه، نزدیک قلب، قرار می‌گیرد. این دستگاه به‌طور مداوم ریتم قلب را پایش می‌کند و در صورت تشخیص ریتم‌های خطرناک (مانند تاکی‌کاردی بطنی یا فیبریلاسیون بطنی) که می‌توانند به مرگ ناگهانی قلبی منجر شوند، با ارسال شوک الکتریکی، ریتم قلب را به حالت طبیعی بازمی‌گرداند.
ICD از دو بخش اصلی تشکیل شده است:
– **ژنراتور**: بخش اصلی دستگاه که شامل باتری و مدارهای الکترونیکی است.
– **سیم‌ها (لیدها)**: رشته‌هایی که از ژنراتور به قلب متصل می‌شوند و ریتم‌های قلبی را منتقل یا شوک را اعمال می‌کنند.
**ICD زیرپوستی (Subcutaneous ICD)** : نوع خاصی از ICD نیز وجود دارد که لیدهای آن به جای قرار گرفتن داخل قلب، در زیر پوست و خارج از قلب قرار می‌گیرند. این نوع برای بیمارانی که به دلایل خاص نمی‌توانند لیدهای داخل قلبی داشته باشند، مناسب است.
**تفاوت ICD با پیس‌میکر**: برخلاف پیس‌میکر که به‌طور مداوم ضربان قلب را تنظیم می‌کند، ICD تنها در مواقع تشخیص ریتم خطرناک فعال می‌شود. با این حال، برخی ICDها قابلیت عملکرد به‌عنوان پیس‌میکر را نیز دارند.
چه کسانی به ICD نیاز دارند؟
ICD برای افرادی توصیه می‌شود که در معرض خطر بالای مرگ ناگهانی قلبی (Sudden Cardiac Arrest) هستند. این خطر معمولاً به دلیل شرایط قلبی خاص ایجاد می‌شود، از جمله:
– **نارسایی قلبی**: زمانی که قلب به اندازه کافی خون را پمپ نمی‌کند و مستعد ریتم‌های غیرطبیعی است.
– **کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک**: ضخیم شدن غیرطبیعی عضله قلب که می‌تواند ریتم‌های خطرناک ایجاد کند.
– **سندرم QT طولانی**: یک اختلال ژنتیکی که باعث ریتم‌های غیرطبیعی می‌شود.
– **سندرم بروگادا**: یک بیماری ژنتیکی نادر که خطر آریتمی‌های کشنده را افزایش می‌دهد.
– **سابقه خانوادگی مرگ ناگهانی قلبی**: افرادی که خویشاوندان نزدیکشان به دلیل مشکلات قلبی فوت کرده‌اند.
– **بیماری‌های خاص مانند سارکوئیدوز قلبی یا میوکاردیت**: که می‌توانند ساختار قلب را تحت تأثیر قرار دهند.
در کلینیک تخصصی قلب دکتر زهرا سوندرومی، خدماتی مانند **اکوکاردیوگرافی ( اکو داپلر رنگی ، اکو داپلر بافتی ، اکو مری سه‌بعدی )** و **نوارقلب** برای ارزیابی دقیق شرایط قلبی بیماران استفاده می‌شود. این ابزارهای تشخیصی به شناسایی افرادی که در معرض خطر ریتم‌های خطرناک هستند کمک می‌کنند. به عنوان مثال، اکوکاردیوگرافی می‌تواند نارسایی قلبی یا کاردیومیوپاتی را تشخیص دهد، که از معیارهای اصلی برای توصیه به کاشت ICD هستند.
مزایای ICD
مزیت اصلی ICD پیشگیری از مرگ ناگهانی قلبی است. این دستگاه می‌تواند در عرض چند ثانیه ریتم خطرناک را تشخیص داده و با شوک الکتریکی آن را اصلاح کند. بدون ICD، درمان ریتم‌های خطرناک وابسته به استفاده فوری از دفیبریلاتور خارجی (AED) توسط افراد حاضر یا تیم‌های اورژانس است، که ممکن است به موقع در دسترس نباشد.
علاوه بر این ، ICD:
– اطلاعات ارزشمندی از فعالیت الکتریکی قلب جمع‌آوری می‌کند که می‌تواند به پزشکان در مدیریت بهتر بیماری کمک کند.
– در برخی موارد، با عملکرد پیس‌میکر، به تنظیم ضربان قلب کمک می‌کند.
خطرات و چالش‌های مرتبط
اگرچه کاشت ICD به‌طور کلی ایمن است، اما مانند هر روش جراحی، خطراتی نیز دارد:
– **خونریزی یا کبودی** در محل جراحی.
– **عفونت** در محل کاشت.
– **آسیب به رگ‌های خونی یا قلب** در حین قرار دادن لیدها.
– **نقص عملکرد دستگاه** که ممکن است نیاز به تعویض داشته باشد.
– **شوک‌های غیرضروری**: گاهی ICD به اشتباه شوک می‌دهد که می‌تواند دردناک یا نگران‌کننده باشد.
از نظر روانی، برخی بیماران ممکن است اضطراب یا افسردگی را تجربه کنند، به‌ویژه اگر چندین بار شوک دریافت کنند یا نگران ظاهر دستگاه زیر پوست باشند.
کلینیک تخصصی قلب دکتر سوندرومی با ارائه خدمات **مشاوره تخصصی پیش از عمل قلب** به بیماران کمک می‌کند تا مزایا و خطرات کاشت ICD را به‌طور کامل درک کنند. همچنین، **هولتر نوارقلب** و **نوارقلب** برای پایش بیماران پس از کاشت استفاده می‌شود تا عملکرد دستگاه بررسی و از بروز عوارض جلوگیری شود.
نقش کلینیک در ارزیابی و پشتیبانی
قبل از توصیه به کاشت ICD، ارزیابی دقیق بیمار ضروری است. در کلینیک تخصصی قلب دکتر زهرا سوندرومی، از ابزارهای پیشرفته‌ای مانند **اکو داپلر سه‌بعدی** و **اکو کامل مادرزادی** برای بررسی ساختار و عملکرد قلب استفاده می‌شود. این ابزارها به شناسایی ناهنجاری‌های قلبی که ممکن است نیاز به ICD را توجیه کنند، کمک می‌کنند. علاوه بر این، **غربالگری بیماری‌های قلبی** در کلینیک می‌تواند افرادی را که در معرض خطر هستند، زودتر شناسایی کند و از پیشرفت بیماری جلوگیری نماید.
پس از کاشت، **هولتر فشارخون** و **هولتر نوارقلب** برای پایش مداوم بیماران استفاده می‌شود تا اطمینان حاصل شود که دستگاه به‌درستی کار می‌کند و بیمار در وضعیت پایداری قرار دارد. همچنین، **مشاوره تغذیه، ورزش، و سبک زندگی سالم** به بیماران کمک می‌کند تا سلامت کلی قلب خود را بهبود بخشند و با دستگاه خود هماهنگ شوند.
نکات مهم برای بیماران و خانواده‌ها
– **آگاهی از دستگاه**: بیماران باید کارت شناسایی ICD خود را همیشه همراه داشته باشند و از نحوه عملکرد دستگاه آگاه شوند.
– **پیگیری منظم**: بررسی‌های دوره‌ای دستگاه برای اطمینان از عملکرد صحیح آن ضروری است.
– **حمایت خانواده**: خانواده‌ها می‌توانند با کسب اطلاعات در مورد ICD، به بیمار در پذیرش و سازگاری با دستگاه کمک کنند.
شوک‌دهنده کاشتنی قلب (ICD) ابزاری حیاتی برای پیشگیری از مرگ ناگهانی قلبی در بیماران با شرایط پرخطر است. با درک دقیق عملکرد، مزایا، و خطرات این دستگاه، بیماران و خانواده‌هایشان می‌توانند با اطمینان بیشتری در مورد درمان تصمیم‌گیری کنند. کلینیک تخصصی قلب دکتر زهرا سوندرومی با ارائه خدمات پیشرفته تشخیصی مانند اکوکاردیوگرافی و هولتر نوارقلب، و همچنین مشاوره‌های تخصصی، در کنار بیماران است تا بهترین مراقبت‌های قلبی را دریافت کنند. در مقاله های آتی با ما همراه باشید تا به بررسی مزایا و خطرات کاشت ICD و چگونگی تصمیم‌گیری آگاهانه برای انتخاب این درمان بپردازیم.
برای آگاهی بیشتر درباره سلامت قلب، کتاب «کاردیو اسمارت ؛ آنچه همه باید در مورد قلب و عروق بدانند» را بخوانید.
بازدیدها: 5
2 thoughts on “ICD شوک‌دهنده کاشتنی قلب”