آریتمی قلبی یا نامنظمی در ضربان قلب به اختلال در ریتم طبیعی قلب اشاره دارد. این وضعیت ممکن است باعث شود قلب خیلی سریع، خیلی کند، یا نامنظم بتپد. در این مقاله، علل آریتمی قلبی، انواع آن، روش‌های تشخیص و گزینه‌های درمانی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
مکانیسم ریتم قلب
ریتم طبیعی قلب توسط سیگنال‌های الکتریکی تنظیم می‌شود که در گره سینوسی (SA) در دهلیز راست شروع می‌شوند. این سیگنال‌ها به طور هماهنگ به بطن‌ها منتقل شده و باعث انقباض و پمپاژ خون به بدن می‌شوند. هرگونه اختلال در تولید، انتقال یا دریافت این سیگنال‌ها ممکن است منجر به آریتمی شود.
انواع آریتمی قلبی
- فیبریلاسیون دهلیزی (Atrial Fibrillation – AF): ضربان سریع و نامنظم دهلیزها که می‌تواند باعث تشکیل لخته خون در قلب و افزایش خطر سکته مغزی شود.
- تاکی‌کاردی (Tachycardia): ضربان قلب بسیار سریع، مانند تاکی‌کاردی فوق‌بطنی یا بطنی.
- برادی‌کاردی (Bradycardia): ضربان قلب بسیار آهسته که ممکن است منجر به کاهش جریان خون به مغز و اندام‌ها شود.
- فیبریلاسیون بطنی (Ventricular Fibrillation): ضربان غیرمنظم و خطرناک بطن‌ها که به سرعت نیازمند درمان است.
- انقباضات زودرس: ضربان‌های اضافی که ممکن است در دهلیزها یا بطن‌ها رخ دهد.
علل آریتمی قلبی
علل آریتمی می‌تواند به دو دسته اصلی تقسیم شود: عوامل قلبی و غیرقلبی.
عوامل قلبی
- بیماری عروق کرونر: کاهش جریان خون به عضله قلب.
- کاردیومیوپاتی: ضعف یا ضخامت غیرطبیعی عضله قلب.
- اختلالات دریچه‌ای: مشکلات دریچه‌های قلب که جریان خون را مختل می‌کند.
- نارسایی قلبی: ضعف قلب در پمپاژ خون به بدن.
- حمله قلبی: آسیب به عضله قلب که می‌تواند به اختلال در سیگنال‌های الکتریکی منجر شود.
عوامل غیرقلبی
- عدم تعادل الکترولیت‌ها: اختلال در میزان پتاسیم، کلسیم یا منیزیم در خون.
- بیماری‌های سیستمیک: مانند دیابت یا پرکاری تیروئید.
- مصرف مواد محرک: کافئین، الکل، نیکوتین یا داروهای غیرمجاز.
- استرس و اضطراب: افزایش فعالیت سیستم عصبی سمپاتیک.
- اختلالات خواب: آپنه انسدادی خواب می‌تواند خطر آریتمی را افزایش دهد.
علائم آریتمی قلبی
- تپش قلب: احساس ضربان‌های سریع، نامنظم یا پرش قلب.
- سرگیجه یا غش: کاهش ناگهانی جریان خون به مغز.
- درد یا فشار در قفسه سینه: به خصوص در هنگام تاکی‌کاردی.
- تنگی نفس: به دلیل کاهش کارایی پمپاژ قلب.
- خستگی غیرمعمول: ناشی از کاهش جریان خون به عضلات.
تشخیص آریتمی
برای تشخیص دقیق آریتمی، از روش‌های زیر استفاده می‌شود:
- الکتروکاردیوگرام (ECG): ثبت فعالیت الکتریکی قلب در زمان کوتاه.
- مانیتورینگ هولتر: ضبط طولانی‌مدت ریتم قلب برای 1 تا 3 روز.
- مانیتور رویداد: دستگاه‌هایی که برای هفته‌ها یا ماه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- مانیتورینگ تله‌متری: ارسال بلادرنگ اطلاعات به مرکز پایش.
- دستگاه‌های پوشیدنی: مانند ساعت‌های هوشمند که نرخ ضربان قلب را پایش می‌کنند.
- ثبت‌کننده حلقه کاشتنی: دستگاهی که زیر پوست قرار می‌گیرد و به طور مداوم ریتم قلب را بررسی می‌کند.
درمان آریتمی قلبی
درمان بستگی به نوع و شدت آریتمی دارد. گزینه‌های درمانی شامل موارد زیر است:
درمان‌های دارویی
- داروهای ضدآریتمی: مانند بتابلاکرها یا مسدودکننده‌های کانال کلسیم.
- رقیق‌کننده‌های خون: برای کاهش خطر سکته در بیماران با فیبریلاسیون دهلیزی.
مداخلات غیرتهاجمی
- کاردیوورژن: بازگرداندن ریتم طبیعی قلب با استفاده از شوک الکتریکی.
- ابلیشن کاتتری: از بین بردن بافت‌های غیرطبیعی که باعث آریتمی می‌شوند.
دستگاه‌های پزشکی
- پیس‌میکر: دستگاهی برای تنظیم ریتم قلب در بیماران با برادی‌کاردی.
- دفیبریلاتور کاشتنی (ICD): برای اصلاح آریتمی‌های خطرناک بطنی.
تغییر سبک زندگی
- اجتناب از کافئین و الکل.
- مدیریت استرس.
- بهبود کیفیت خواب.
- حفظ وزن ایده‌آل.
اهمیت مانیتورینگ و پوشیدنی‌های هوشمند
امروزه، استفاده از دستگاه‌های هوشمند مانند ساعت‌های هوشمند و برنامه‌های موبایلی، به پایش ضربان قلب کمک می‌کند. این دستگاه‌ها می‌توانند علائم اولیه آریتمی را شناسایی کنند، اما برای تشخیص قطعی به ارزیابی پزشکی نیاز دارند.
آریتمی قلبی ممکن است ناشی از عوامل مختلفی باشد و بدون تشخیص و درمان مناسب، می‌تواند منجر به مشکلات جدی مانند سکته یا نارسایی قلبی شود.
بازدیدها: 7
One thought on “علل آریتمی قلبی”