آنوریسم آئورت یکی از مشکلات جدی و پیچیده‌ای است که در صورت عدم تشخیص به موقع می‌تواند به پیامدهای خطرناکی منجر شود. آئورت، بزرگ‌ترین رگ خونی در بدن، خون را از قلب به سایر بخش‌های بدن منتقل می‌کند. هرگونه تغییر در ساختار یا عملکرد این رگ می‌تواند به مشکلات قلبی و عروقی خطرناکی منجر شود. آنوریسم آئورت به‌طور خاص، به شرایطی اطلاق می‌شود که دیواره آئورت ضعیف شده و از حالت طبیعی خود بیرون می‌زند.
آنوریسم آئورت چیست؟
آنوریسم آئورت به وضعیت غیرطبیعی در آئورت گفته می‌شود که به دلیل فشار خون بالا، آسیب به دیواره رگ یا بیماری‌های ژنتیکی ممکن است ایجاد شود. در این حالت، دیواره آئورت ضعیف و نازک شده و ممکن است برجسته شده و به بیرون بزند و به شکل یک نوع برآمدگی یا پف در رگ خودش را نشان دهد. این وضعیت می‌تواند در هر قسمت از آئورت رخ دهد، اما اغلب در ناحیه سینه یا شکم دیده می‌شود.
-
آنوریسم آئورت شکمی (Abdominal Aortic Aneurysm): که معمولاً در قسمت پایین‌تر از قفسه سینه و در شکم رخ می‌دهد.
-
آنوریسم آئورت سینه‌ای (Thoracic Aortic Aneurysm): که در بخش بالای آئورت و در قفسه سینه ایجاد می‌شود.
علل آنوریسم آئورت
آنوریسم آئورت معمولاً به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
الف) فشار خون بالا
یکی از اصلی‌ترین عواملی که می‌تواند باعث ایجاد آنوریسم آئورت شود، فشار خون بالاست. فشار خون بالا به دیواره رگ‌ها آسیب می‌زند و می‌تواند باعث ضعیف شدن آن‌ها و در نهایت بروز آنوریسم شود. در صورت عدم کنترل فشار خون، آسیب به دیواره آئورت تشدید می‌شود.
ب) بیماری‌های ژنتیکی
برخی از بیماری‌های ژنتیکی مانند سندروم مارفان و سندروم ای‌هلرز-دانلوس می‌توانند منجر به ضعیف شدن دیواره آئورت شوند. در این شرایط، فرد ممکن است مستعد به ایجاد آنوریسم آئورت باشد.
ج) بیماری‌های التهابی
بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتوئید، لوسمی یا تورم عروق می‌توانند باعث ایجاد التهاب در دیواره رگ‌ها شده و خطر بروز آنوریسم آئورت را افزایش دهند.
د) عفونت‌ها
در برخی موارد، عفونت‌ها مانند اندوکاردیت می‌توانند به دیواره آئورت آسیب بزنند و آن را مستعد به تشکیل آنوریسم کنند.
هـ) عوامل محیطی و سبک زندگی
مصرف سیگار و چربی‌های ناسالم در رژیم غذایی می‌توانند به شکل‌گیری آنوریسم آئورت کمک کنند. سیگار کشیدن به‌ویژه خطر ابتلا به آنوریسم آئورت شکم را افزایش می‌دهد.
علائم آنوریسم آئورت
در مراحل اولیه آنوریسم آئورت، ممکن است هیچ علائمی وجود نداشته باشد و فرد هیچ احساس ناراحتی نکند. با این حال، با بزرگ‌تر شدن آنوریسم، علائم می‌توانند ظاهر شوند. این علائم می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
-
درد ناگهانی در ناحیه سینه یا شکم
-
درد در پشت یا پهلو
-
فشار در ناحیه سینه
-
تنفس دشوار
-
احساس گیجی یا غش کردن در اثر افت فشار خون
در صورتی که آنوریسم در حال ترکیدن باشد، فرد ممکن است علائمی مانند درد شدید و ناگهانی، شوک و از دست دادن هوشیاری را تجربه کند. این شرایط نیاز به درمان فوری دارد.
روش‌های تشخیصی
تشخیص آنوریسم آئورت معمولاً به کمک آزمایش‌های تصویربرداری انجام می‌شود. این روش‌ها عبارتند از:
-
اکوکاردیوگرافی (Echocardiography): تصویربرداری با استفاده از امواج صوتی برای بررسی وضعیت آئورت.
-
سی‌تی اسکن (CT Scan): دقیق‌ترین روش برای شناسایی اندازه و موقعیت آنوریسم.
-
MRI: برای ارزیابی بهتر ساختار و عملکرد آئورت.
-
آزمایش‌های غربالگری: برای افراد در معرض خطر، مانند افراد سیگاری یا دارای سابقه خانوادگی، غربالگری دوره‌ای توصیه می‌شود.
درمان آنوریسم آئورت
درمان آنوریسم آئورت بستگی به اندازه، محل و شدت آنوریسم دارد. دو روش اصلی درمان عبارتند از:
الف) درمان دارویی
در صورت شناسایی آنوریسم در مراحل اولیه و کوچک، پزشک ممکن است داروهایی برای کاهش فشار خون و جلوگیری از رشد بیشتر آنوریسم تجویز کند. داروهای ضد فشار خون و ضد التهابی معمولاً به کاهش خطرات مرتبط با آنوریسم کمک می‌کنند.
ب) جراحی
در صورتی که آنوریسم بزرگ و خطرناک باشد، ممکن است نیاز به جراحی برای برداشتن یا ترمیم آنوریسم باشد. در این حالت، معمولاً از روش‌هایی مانند جراحی باز یا جراحی غیرتهاجمی اندوواسکولار (داخل عروقی) استفاده می‌شود. جراحی باز شامل برش در ناحیه شکم یا سینه و ترمیم آئورت است، در حالی که جراحی اندوواسکولار شامل استفاده از ابزارهای خاص برای انجام عمل از داخل رگ است.
پیشگیری از آنوریسم آئورت
پیشگیری از آنوریسم آئورت معمولاً از طریق کنترل عوامل خطر مرتبط با آن انجام می‌شود. این اقدامات شامل:
-
کنترل فشار خون و استفاده از داروهای تجویزی
-
ترک سیگار و کاهش مصرف الکل
-
رعایت یک رژیم غذایی سالم و کم چربی
-
فعالیت بدنی منظم برای تقویت سیستم قلبی-عروقی
همچنین، افرادی که سابقه خانوادگی آنوریسم آئورت دارند یا به بیماری‌های ژنتیکی مبتلا هستند، باید به‌طور منظم تحت نظارت پزشکی قرار گیرند و آزمایشات لازم را انجام دهند.
آنوریسم آئورت یک مشکل جدی است که در صورت عدم شناسایی و درمان به موقع، می‌تواند منجر به عوارض شدید و حتی مرگ شود. بنابراین، شناسایی عوامل خطر، انجام آزمایشات منظم و پیگیری درمان‌های مناسب می‌تواند به پیشگیری و کنترل این بیماری کمک کند.
برای آگاهی بیشتر درباره سلامت قلب، کتاب «کاردیو اسمارت ؛ آنچه همه باید در مورد قلب و عروق بدانند» را بخوانید.
بازدیدها: 20
