هدف از هر برنامه درمانی، پیشگیری یا کاهش اثرات فشار خون بالا و جلوگیری از بروز عوارضی مانند سکته مغزی، حمله قلبی، نارسایی قلبی و بیماری مزمن کلیوی است. پزشک ممکن است درباره تعیین یک “هدف درمانی” با شما صحبت کند. بر اساس آخرین دستورالعمل‌های منتشر شد، فشار خون نرمال کمتر از ۱۲۰/۸۰ میلی‌متر جیوه تعریف شده است.

اهمیت کنترل فشار خون بالا

تحقیقات نشان می‌دهد که کاهش فشار خون، سلامت قلب را بهبود می‌بخشد. افرادی که در معرض خطر بالایی قرار دارند (مانند افرادی که سابقه حمله قلبی، سکته مغزی، بیماری کلیوی مزمن یا دیابت دارند یا دارای نمره بالای خطر ASCVD هستند)، باید فشار خون خود را در محدوده پایین‌تر نگه دارند.

بیماری ASCVD چیست؟

حمله قلبی و سکته مغزی اغلب به دلیل بیماری آترواسکلروتیک قلبی-عروقی (ASCVD) رخ می‌دهد. این بیماری به دلیل تجمع پلاک‌های چسبنده غنی از کلسترول ایجاد شده و به مرور زمان می‌تواند باعث سخت و تنگ شدن شریان‌ها شود. به دلیل این خطرات، دستورالعمل‌های جدید، هدف فشار خون را کاهش داده‌اند، زیرا افراد مبتلا به فشار خون مرحله ۱ (قبلاً “پیش‌فشار خون” نامیده می‌شد) در معرض خطر بالاتری برای حمله قلبی و سکته مغزی هستند.

تغییر سبک زندگی برای کنترل فشار خون

تغییرات سبک زندگی، درمان اصلی برای افرادی است که فشار خون مرحله ۱ یا مرحله ۲ (بیش از ۱۴۰/۹۰ میلی‌متر جیوه) دارند. برخی از راهکارهای مؤثر برای کاهش فشار خون عبارتند از:

• • فعالیت بدنی منظم

  • حفظ وزن مناسب

  • رژیم غذایی سالم (رژیم DASH، کاهش مصرف نمک و مصرف غذاهای غنی از پتاسیم)

  • محدودیت مصرف الکل (حداکثر یک نوشیدنی در روز برای زنان و دو نوشیدنی برای مردان)

  • ترک سیگار

کاهش مصرف نمک

مصرف زیاد نمک، به ویژه در افرادی که رژیم غذایی پرنمک دارند، می‌تواند فشار خون را افزایش دهد. بر اساس دستورالعمل‌های جدید، میزان مصرف سدیم باید کمتر از ۲۳۰۰ میلی‌گرم در روز (کمتر از یک قاشق چای‌خوری نمک) باشد. برای افراد مبتلا به فشار خون بالا یا در معرض خطر، میزان توصیه‌شده کمتر از ۱۵۰۰ میلی‌گرم در روز است.

میزان سدیم در نمک:

• • ۱/۴ قاشق چای‌خوری نمک = ۵۷۵ میلی‌گرم سدیم

  • ۱/۲ قاشق چای‌خوری نمک = ۱۱۵۰ میلی‌گرم سدیم

  • ۳/۴ قاشق چای‌خوری نمک = ۱۷۲۵ میلی‌گرم سدیم

  • ۱ قاشق چای‌خوری نمک = ۲۳۰۰ میلی‌گرم سدیم

مدیریت استرس و تأثیر آن بر فشار خون

استرس یکی از عوامل مهم در افزایش فشار خون است. هنگامی که بدن تحت فشار روانی قرار می‌گیرد، هورمون‌های استرس مانند آدرنالین و کورتیزول ترشح می‌شوند که می‌توانند باعث تنگ شدن عروق خونی و افزایش ضربان قلب شوند. این وضعیت در طولانی‌مدت می‌تواند منجر به مشکلات قلبی و افزایش پایدار فشار خون شود.

برای کاهش استرس و کنترل فشار خون، رعایت برخی راهکارها می‌تواند بسیار مؤثر باشد:

✔ گوش دادن به موسیقی: موسیقی آرامش‌بخش، مانند موسیقی کلاسیک یا صدای طبیعت، می‌تواند ذهن را آرام کند و ضربان قلب را کاهش دهد.

✔ پیاده‌روی و فعالیت‌های بدنی سبک: ورزش‌های ملایم مانند پیاده‌روی در فضای باز، دوچرخه‌سواری یا حتی حرکات کششی به کاهش تنش‌های روزمره کمک می‌کنند.

✔ تمرینات یوگا و مدیتیشن: یوگا نه‌تنها انعطاف‌پذیری بدن را افزایش می‌دهد، بلکه به کاهش اضطراب، آرامش ذهن و بهبود کیفیت خواب نیز کمک می‌کند.

✔ تنفس عمیق و تکنیک‌های آرام‌سازی: تمرین‌های تنفس عمیق، مانند روش ۴-۷-۸ (دم ۴ ثانیه، نگه‌داشتن ۷ ثانیه، بازدم ۸ ثانیه)، به کاهش سریع استرس و کنترل فشار خون کمک می‌کنند.

✔ برنامه‌ریزی و مدیریت زمان: کاهش حجم کارهای فشرده، تنظیم برنامه روزانه و اختصاص زمانی برای استراحت و تفریح می‌تواند استرس را کاهش دهد.

✔ داشتن خواب کافی و باکیفیت: کمبود خواب می‌تواند استرس را افزایش داده و باعث نوسانات فشار خون شود. تنظیم یک برنامه خواب منظم و دوری از صفحه‌نمایش‌های دیجیتال قبل از خواب تأثیر مثبتی بر کاهش استرس دارد.

✔ صحبت با دوستان و خانواده: گاهی اوقات تخلیه احساسات و صحبت با افرادی که به آن‌ها اعتماد دارید، می‌تواند از فشارهای روانی کم کند و حال روحی شما را بهبود بخشد.

با کنترل استرس و رعایت این روش‌ها، می‌توان از افزایش ناگهانی فشار خون جلوگیری کرد و سلامت قلب و عروق را حفظ نمود.

داروهای کنترل فشار خون

داروهای فشار خون برای افرادی که فشار خون بالا دارند و در معرض بیماری‌های قلبی-عروقی قرار دارند، تجویز می‌شوند. این داروها به کاهش فشار خون و کاهش خطر ابتلا به عوارضی مانند سکته مغزی، نارسایی قلبی و بیماری‌های کلیوی کمک می‌کنند.

چه افرادی به داروهای فشار خون نیاز دارند؟

• • افراد مبتلا به فشار خون مرحله ۱ که دارای عوامل خطر مانند دیابت، بیماری کلیوی مزمن یا نمره خطر ASCVD بالای ۱۰٪ هستند.

  • افراد مبتلا به فشار خون مرحله ۲ که فشار خون آنها به‌طور مداوم بالاست.

انواع داروهای کنترل فشار خون

۱. دیورتیک‌ها (مدرها)

دیورتیک‌های تیازیدی مانند هیدروکلروتیازید با دفع سدیم و آب اضافی از کلیه‌ها، فشار خون را کاهش می‌دهند و اغلب به‌عنوان خط اول درمان توصیه می‌شوند.

۲. مسدودکننده‌های کانال کلسیم

داروهایی مانند آملودیپین با گشاد کردن رگ‌های خونی، جریان خون را بهبود می‌بخشند و به کاهش فشار کمک می‌کنند.

۳. مهارکننده‌های آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتانسین (ACEi)

این داروها مانند لیزینوپریل با مهار تولید آنژیوتانسین ۲، باعث گشاد شدن عروق و کاهش فشار خون می‌شوند.

۴. مهارکننده‌های گیرنده آنژیوتانسین (ARBs)

مانند والزارتان که عملکردی مشابه مهارکننده‌های ACE دارند اما بدون عوارضی مانند سرفه خشک.

۵. بتابلاکرها

داروهایی مانند متوپرولول که بیشتر برای افرادی تجویز می‌شوند که فشار خون بالا ناشی از استرس، اضطراب یا افزایش ضربان قلب دارند.

۶. آنتاگونیست‌های آلدوسترون

مانند اسپیرونولاکتون که با مهار اثر هورمون آلدوسترون، از احتباس سدیم و آب جلوگیری کرده و فشار خون را کاهش می‌دهد.

داروهای ترکیبی برای فشار خون

امروزه داروهای ترکیبی که شامل مهارکننده‌های گیرنده آنژیوتانسین، دیورتیک‌ها و مسدودکننده‌های کانال کلسیم هستند، به‌عنوان روش مؤثرتری برای کنترل فشار خون استفاده می‌شوند. این ترکیبات به کاهش دوز هر دارو و کاهش عوارض جانبی کمک می‌کنند.

آینده درمان فشار خون: داروهای تزریقی جدید

در آینده‌ای نزدیک، داروهایی مشابه واکسن تولید خواهند شد که به‌جای مصرف روزانه، هر ۶ ماه یا سالانه تزریق می‌شوند. این روش می‌تواند تأثیر بهتری در کنترل پایدار فشار خون و کاهش وابستگی به قرص‌های روزانه داشته باشد.

پایش و پیگیری فشار خون

اندازه‌ گیری منظم فشار خون برای مدیریت بهتر آن ضروری است. داشتن اطلاعات دقیق درباره فشار خون به پزشک کمک می‌کند تا برنامه درمانی شما را تنظیم کند. برخی عوامل دیگر مانند آپنه خواب، بیماری مزمن کلیوی، برخی داروها و اختلالات غدد فوق کلیوی یا تیروئید ممکن است باعث افزایش فشار خون شوند و باید بررسی شوند.

مراحل صحیح اندازه‌گیری فشار خون در خانه

۱. انتخاب دستگاه فشار خون دقیق • برای انتخاب دستگاه مناسب، از پزشک خود کمک بگیرید. • دستگاه فشار خون خود را به ویزیت بعدی بیاورید تا اطمینان حاصل کنید که نتایج آن با نتایج اندازه‌گیری‌های مطب مطابقت دارد.

۲. مراحل قبل از اندازه‌گیری فشار خون • به مدت ۳۰ دقیقه قبل از اندازه‌گیری، از سیگار کشیدن، نوشیدن نوشیدنی‌های کافئین‌دار و ورزش کردن خودداری کنید. • حداقل ۵ دقیقه قبل از اندازه‌گیری، استراحت کنید.

۳. نحوه نشستن برای اندازه‌گیری فشار خون • در یک صندلی محکم و با پشتی مناسب بنشینید. • پاهای خود را صاف روی زمین قرار دهید. • بازوی خود را در سطح قلب به‌طور راحتی روی یک میز استراحت دهید.

۴. قرار دادن کاف فشار خون • کاف را درست بالای خم آرنج خود قرار دهید و از درست بودن اندازه کاف مطمئن شوید.

۵. انجام حداقل ۲ اندازه‌گیری، ۱ دقیقه فاصله • اندازه‌گیری فشار خون را در صبح، قبل از مصرف داروهای فشار خون (در صورت مصرف) انجام دهید.

۶. ثبت نتایج فشار خون • نتایج فشار خون خود را در یک دفترچه یادداشت کنید.

این مراحل به شما کمک می‌کند تا فشار خون خود را به‌درستی اندازه‌گیری کرده و نتایج دقیقی کسب کنید

دانلود فرم پایش فشارخون جهت ارائه به پزشک

کنترل فشار خون بالا نیازمند ترکیبی از تغییرات سبک زندگی، مصرف دارو در صورت نیاز و پایش مداوم است. همکاری با پزشک و رعایت توصیه‌های پزشکی می‌تواند خطر عوارض جدی را کاهش داده و کیفیت زندگی شما را بهبود بخشد.

برای آگاهی بیشتر درباره سلامت قلب، کتاب «کاردیو اسمارت ؛ آنچه همه باید در مورد قلب و عروق بدانند» را بخوانید.

بازدیدها: 15